Vergrijzing. Een natuurlijke transformatie van hout dat zonder afwerking wordt blootgesteld aan de elementen. Vergrijsd hout is steeds vaker een beeld dat in de architectuur terug komt. Een logisch vervolg van meer toepassing van dit duurzame bouwmateriaal. De ene architect omarmt het. Een ander wil het bij een bepaald project liever voorkomen. Maar kan dit wel? En wat gebeurt nu precies met hout? Wat doet zon en regen? We leggen het uit.
De invloed van UV-straling en regen
De grootste invloedfactor op natuurlijke vergrijzing is ultraviolet straling. De zon dus. Hout bestaat voornamelijk uit cellulose, hemicellulose en lignine. De lignine kun je zien als een soort van lijm. Het zorgt ook voor de kleur van hout. Wanneer de UV-stralen in het oppervlak van het hout dringen wordt dit afgebroken en verliest het hout zijn oorspronkelijke kleur. De cellulose en hemicellulose blijven zichtbaar over en zijn witter van kleur. Zo krijgt hout uiteindelijk een zilvergrijze tint. Regen, of zelfs een hoge luchtvochtigheid, draagt bij aan het proces dat door UV-straling in gang is gezet. Het versnelt het vergrijzingsproces en spoelt de afgebroken ligninecomponenten weg.
(Foto: natuurlijke vergrijzing op Platowood Fraké ruw. Villa K340 - Francois verhoeven)
Het verloop van vergrijzing
Alle houtsoorten vergrijzen uiteindelijk. Alleen met een UV-blokkerende afwerking en het onderhouden hiervan kun je dit zo goed mogelijk voorkomen. Hoe lang het vergrijzingsproces duurt is afhankelijk van de hoeveelheid zonlicht waaraan het hout wordt blootgesteld, klimaat en locatie, en de houtsoort. En daarom is het dus voor elk project uniek. Op een open strandlocatie weten we dat ons hout binnen enkele maanden helemaal vergrijsd kan zijn, terwijl op meer omsloten plekken het enkele jaren kan duren voordat het hout verweerd is. Uniform is dat vergrijzing niet de kwaliteit van Platowood hout aantast. De sterkte en duurzaamheid blijven behouden.
Kleurverandering door nat weer
Vergrijzing is een proces dat begint aan de oppervlakte en met de tijd dieper in het hout doordringt. Wanneer hout begint te vergrijzen, kan door regen - of - water, het hout tijdelijk weer zijn donkere kleur terugkrijgen. Is het hout volledig vergrijsd, dan zijn deze kleurverschillen door vocht minder zichtbaar. Als je hiervan houdt, kan dit juist een levendig effect geven aan een gevel.
Voorvergrijzen voor egaal verloop
Bijvoorbeeld bij een overkapping of overstek komt minder of geen zonlicht. En UV-stralen zorgen nu net voor het afbraakproces van lignine in het hout dat leidt tot vergrijzing. Op die manier ontstaan kleurverschillen met de houten delen die aan veel zonlicht worden blootgesteld. Een voorvergrijzer kan worden toegepast om het natuurlijk vergrijzingsproces optisch egaler te laten verlopen. Want wat doet de voorvergrijzer? Deze afwerking geeft het hout een vergrijsd uiterlijk. De voorvergrijzer degradeert langzaam, terwijl in de tussentijd het onderliggende hout natuurlijk vergrijst. Het visuele overgangstraject van de oorspronkelijke kleur van het hout naar de zilvergrijze tint ondervang je op deze manier.
(Foto: toepassing van een voorvergrijzer op project De Gebroeders in Eindhoven)
Natuurlijke vergrijzing: een kwestie van smaak
Platowood hout kan dankzij ons hydro-thermische proces langdurig buiten worden toegepast zonder afwerking. Het wel of niet laten vergrijzen, of het hout laten afwerken met onze voorvergrijzer Weathered, is een persoonlijke keuze. Wij horen vaak terug van architecten dat zij het hout laten vergrijzen, om zo de natuurlijke uitstraling en het karakter van hout nog eens te benadrukken. Het vergrijsde hout is van een tijdloze, minimalistische schoonheid en vraagt het minste onderhoud of omkijken. Wij helpen graag om tot een goede keuze te komen die past bij het project en de wensen van de opdrachtgever.
Wil je graag een project zien waarbij we de vergrijzing in beeld brengen? Bekijk dan de projectpagina van ons Platowood Paviljoen, afgewerkt met Platowood Fraké.